Praktycznie każdy przedsiębiorca posiada w swoim majątku firmowym środki trwałe. Jednakże nie zawsze jest świadomy jaką może dla danego środka trwałego zastosować metodę amortyzacji. W związku z tym, warto się zapoznać z poszczególnymi metodami amortyzacji, które opisujemy w poniższym artykule!

Środki trwałe w firmie - definicja

Zgodnie z art. 22a pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem uznania budowli, budynku czy lokalu będącego odrębną własnością oraz maszyny, urządzenia, środków transportu czy innych przedmiotów jest spełnienie przez nich pewnych warunków, a mianowicie:
  • stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  • jest nabyta lub wytworzona we własnym zakresie,
  • jest kompletna i zdatna do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • przewidywany okres jej używania dłuższy niż rok,
  • będzie wykorzystywana w celach związanych z prowadzeniem działalności lub oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, czy leasingu.

Środki trwałe w firmie - amortyzacja liniowa

Metoda liniowa polega na tym, że przez okres amortyzacji środka trwałego stosowana jest określona, jedna stawka amortyzacji. Dzięki czemu jest on równomiernie amortyzowany przez cały okres jego użytkowania.
Ważne! Amortyzację rozpoczyna się pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Wyjątkiem jest zastosowanie amortyzacji jednorazowej przy wykorzystaniu której cała wartość amortyzacji trafia w miesiącu jego przyjęcia.

Środki trwałe w firmie - amortyzacja przyśpieszona

W wyjątkowych sytuacjach przedsiębiorcy mogą podwyższyć standardową stawkę amortyzacji dla danego środka trwałego. Dotyczy to środków trwałych, które są wykorzystywane w sposób szczególny lub były wykorzystywane przez okres co najmniej 6 miesięcy przed ich wprowadzeniem do kartoteki środków trwałych. Dotyczy to środków trwałych (w stanie - używanym) zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu.
Uwaga! Przedsiębiorca w trakcie kontroli będzie zobowiązany do udowodnienia warunków do zastosowania metody przyspieszonej.
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na zastosowanie metody przyspieszonej musi mieć na względzie, że zostały przewidziane pewne ograniczenia, a mianowicie:
  • okres amortyzacji dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji nie może być krótszy niż:
    • 24 miesiące (2 lata) - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 tys. zł,
    • 36 miesięcy (3 lata) - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 tys. zł i nie przekracza 50 000 zł,
    • 60 miesięcy (5 lat) - w pozostałych przypadkach;
    • dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy (2,5 roku).
  • współczynniki nie mogą być wyższe niż:
    • 1,2 dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych,
    • 1,4 dla budynków i budowli używanych w warunkach złych; maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego) używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej oraz
    • 2,0 dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu.
Reasumując, jeśli dany środek trwały spełnia wspomniane wymagania, wówczas przedsiębiorca może zastosować stawkę amortyzacyjną ustaloną przez niego indywidualnie, z uwzględnieniem wspomnianych limitów. Podstawę prawną dotyczącą przyspieszonej stawki amortyzacyjnej można znaleźć w ustawach o PIT (art. 22i ust. 2-7) i o CIT (16i ust. 2-7).

Środki trwałe w firmie - amortyzacja degresywna

Metoda ta opiera się na założeniu, iż wraz z upływem czasu użyteczność środka trwałego się zmniejsza. Czyli, w początkowym okresie jego używania zużywa się on stosunkowo szybciej niż w następnych okresach amortyzacyjnych. Dzięki zastosowaniu tej metody amortyzacyjnej możliwe jest szybsze zamortyzowanie majątku niż w przypadku np. metody liniowej. Amortyzacja degresywna polega na tym, że stawkę amortyzacyjną przypisaną dla danego numeru KŚT należy pomnożyć przez określony współczynnik - nie może być on wyższy niż 2,0. Następnie w momencie gdy odpis amortyzacyjny przy zastosowaniu metody degresywnej będzie niższy niż gdyby została zastosowana metoda liniowa, następuje “przejście” na odpisy metodą liniową.
Uwaga! Należy pamiętać że amortyzację degresywną nie można stosować dla środków trwałych zaliczonych do grup 1 i 2 KŚT oraz do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji, które nie są maszynami i urządzeniami. Metodę tę stosuje się również dla środków transportu z wyłączeniem samochodów osobowych.

Środki trwałe w firmie - jednorazowa amortyzacja

Przedsiębiorcy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji tylko w sytuacji gdy:
  1. wartość środka trwałego nie przekracza 3500 zł netto (w przypadku czynnych podatników VAT) lub 3500 zł brutto (w przypadku nievatowców).
  2. gdy środek trwały jest fabrycznie nowy pod warunkiem, że:
    1. wartość początkowa jednego środka trwałego, nabytego w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł lub
    2. łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza 3.500 zł.
Ważne! Wydatki na fabrycznie nowe środki trwałe można zaliczyć w koszty podatkowe do kwoty 100 tys. zł rocznie.
  1. skorzystają z pomocy de minimis. Jednakże aby móc skorzystać z tej pomocy muszą oni spełniać szereg warunków takich jak:
    1. posiadać status małego podatnika lub w danym roku dopiero rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej;
    2. środek trwały znajduje się w grupie 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych , z wyłączeniem samochodów osobowych;
    3. środek trwały nie może mieć wartości wyższej niż 50 tys. euro;
Uwaga! W rozumieniu art. 5a pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych małym podatnikiem jest przedsiębiorca u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł.