Mechanizm odwrotnego obciążenia polega na przeniesieniu obowiązku rozliczenia podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę. Związku z tym transakcja objęta procedurą odwrotnego obciążenia powinna zostać wykazana przez nabywcę w rejestrze VAT sprzedaży jak również w rejestrze VAT zakupu. Dotyczy to głównie transakcji udokumentowanych fakturą VAT. Jednakże, jak jest w przypadku otrzymania zaliczki na usługę budowlaną objętą odwrotnym obciążeniem? Czy należy ją udokumentować fakturą zaliczkową? Sprawdź!

Kiedy należy zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia?

Procedurę odwrotnego obciążenia, co do zasady należy zastosować w stosunku do usług wymienionych w załączniku nr 14 ustawy o podatku od towarów i usług. Lecz, pomimo to należy spełnić dodatkowe warunki aby powstał obowiązek zastosowania procedury odwrotnego obciążenia. Otóż, sprzedawca powinien świadczyć usługi jako podwykonawca jak również obydwoje powinni być czynnymi podatnikami VAT. Jeśli wszystkie warunki nie zostaną spełnione wówczas transakcję należy opodatkować  odpowiednią dla danej usługi stawką VAT.
Ważne! Mechanizm odwrotnego obciążenia nie będzie miał zastosowania wobec zagranicznego kontrahenta, nawet jeśli jesteśmy jego podwykonawcą, jeżeli nie jest on czynnym podatnikiem VAT w Polsce.

Obowiązek podatkowy a zaliczka przy procedurze odwrotnego obciążenia w usługach budowlanych

Co do zasady, zgodnie z art. 19a ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów bądź wykonania usługi. W przypadku usług budowlanych oraz budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny. Świadcząc usługi budowlane co do zasady, obowiązek podatkowy VAT powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu na jej wystawienie, czyli 30. dnia od momentu wykonania usługi. Jednakże, w przypadku, gdy przed dokonaniem sprzedaży usługodawca otrzyma od swojego usługobiorcy część lub całość zapłaty (np. zaliczkę czy przedpłatę), obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania przez niego środków. Związku z tym otrzymana zaliczka przez usługodawcę podlega obowiązkowi odpowiedniego udokumentowania, czyli wystawienia faktury zaliczkowej.

Jak należy rozliczyć otrzymanie zaliczki przy mechanizmie  odwrotnego obciążenia w usługach budowlanych?

Jak zostało napisane wcześniej, obowiązek podatkowy VAT u usługodawcy może powstać w momencie otrzymania zaliczki na usługi budowlane objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. Co więcej, transakcja ta, powinna zostać wykazana przez sprzedawcę w:
  • rejestrze VAT sprzedaży;
  • deklaracji VAT-7 lub VAT-7K  - w polu “Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art.17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy (wypełnia dostawca)”;
  • informacji VAT-27 - w części D. “Informacja o świadczonych usługach”.