Procedura odwrotnego obciążenia była znana z tego, że dotyczyła wyłącznie  towarów handlowych wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. W roku 2017 zostały wprowadzone zmiany dotyczące tego zagadnienia. Od 1 stycznia 2017 roku, odwrotne obciążenie dotyczy również usług budowlanych.

Usługi budowlane objęte podatkiem odwrotne obciążenie

Szczegółowa lista robót budowlanych została ujęta w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Znajdziecie je też również na końcu tego artykułu.

Obowiązki podwykonawcy i wykonawcy

Dostawca usług budowlanych (zawartych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT), inaczej podwykonawca jest zobowiązany do rozliczenia faktury sprzedaży usługi, która nie jest zwolniona od podatku VAT jako odwrotne obciążenie “OO”. Dodatkowo zobowiązany jest do:
  • umieszczania na każdej fakturze informację, że nabywca danej usługi rozlicza podatek VAT,
  • ująć w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K informację o tego typu transakcji w punkcie C - rozliczenie podatku należnego w pozycji 13 oraz złożyć dodatkowo informację podsumowującą w VAT-27
Ważne! Deklaracje VAT-27 składa się za okresy miesięczne, wyłącznie w formie elektronicznej.
Natomiast zadaniem nabywcy, inaczej wykonawcy będzie:
  • wykazać tą transakcję w rejestrze VAT,
  • wykazać tę transakcję w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w punkcie C - rozliczenie podatku należnego, w pozycji 15.

Wyjątki od reguły

Zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia nie będzie miało miejsca szczególnie gdy:
  • nabywca usług jest osobą prywatną (nie prowadząca działalności gospodarczej),
  • nabywca to podatnik niezarejestrowany albo zarejestrowany do rejestru podatników zwolnionych z VAT,
  • dostawca usług jest zwolniony podmiotowo z podatku VAT.
Co do zasady, podwykonawcą będzie każdy podmiot, który spełniał będzie jednocześnie dwa warunki:
  • wykonuje usługę wymienioną w załączniku nr 14 do Ustawy o VAT;
  • usługa będzie wykonywana na rzecz podmiotu innego niż końcowy odbiorca (inwestor) inwestycji.
Należy pamiętać, że stosując procedurę odwrotnego obciążenia, tylko wykonawca świadczy usługę na rzecz inwestora, a tym samym ma obowiązek zastosować krajową stawkę podatku VAT. Pozostałe podmioty, mają obowiązek stosowania procedury odwrotnego obciążenia. Przykład 1. Przedsiębiorstwo “AGATA” wykonało usługę budowlaną dla osoby prywatnej Pani Kasi Kowalczyk. Przedsiębiorstwo “AGATA” ma obowiązek wystawić fakturę na zasadach ogólnych ponieważ usługa świadczona jest na rzecz osoby prywatnej a więc nie ma zastosowania procedura odwrotnego obciążenia. Przykład 2. Przedsiębiorstwo “AGATA” wykonało usługę tynkarską na rzecz firmy “Droga i Mosty” która jest czynnym podatnikiem VAT. Przedsiębiorstwo “AGATA” ma obowiązek wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem gdyż jest podwykonawcą. Ma również obowiązek ujęcia w  deklaracji VAT-7 lub VAT-7K informacji o tego typu transakcji w punkcie C - rozliczenie podatku należnego w pozycji 13 oraz musi złożyć informację podsumowującą VAT-27 w związku z zawarciem transakcji z odwrotnym obciążeniem. Lista robót budowlanych objętych odwrotnym obciążeniem wymienione w załączniku 14 ustawy o VAT:
  1. Usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów
  2. Roboty budowlane związane z:
    1. wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych
  3. Roboty ogólnobudowlane związane z budową:
    1. autostrad,  dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych
    2. dróg szynowych i kolei podziemnej,
    3. mostów i tuneli
    4. budową rurociągów przesyłowych
    5. sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze
    6. systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp
    7. przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
    8. linii rozdzielczych telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
    9. elektrowni
    10. nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych
    11. obiektów produkcyjnych i górniczych
    12. stadionów i boisk sportowych
    13. pozostałych obiektów inżynierii lądowej wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane
  4. Roboty związane z:
    1. wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych
    2. rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych
    3. przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych
    4. kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi
    5. wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich
    6. wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu
    7. wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych
    8. wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających
    9. wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
    10. wykonywaniem instalacji gazowych
    11. zakładaniem izolacji
    12. zakładaniem ogrodzeń
    13. wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian
    14. wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem
    15. wykonywaniem elementów dekoracyjnych
    16. wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
    17. wykonywaniem konstrukcji dachowych
    18. wykonywaniem pozostałych prac dekarskich
    19. zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych
    20. montowaniem i demontowaniem rusztowań
    21. fundamentowaniem, włączając wbijanie pali
    22. wznoszeniem konstrukcji stalowych
    23. ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia
    24. montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych
    25. wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
  5. Roboty:
    1. tynkarskie
    2. instalacyjne stolarki budowlanej
    3. malarskie
    4. szklarskie
    5. betoniarskie
  6. Pozostałe roboty:
    1. związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane
    2. instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane